Việc áp dụng tiêu chuẩn TCVN ISO 50001:2012 giúp giảm phát thải khí nhà kính và các tác động môi trường, cũng như chi phí năng lượng thông qua quản lý năng lượng một cách hệ thống. Tuy nhiên, sau 3 năm cả nước mới có 16 doanh nghiệp (DN) triển khai áp dụng tiêu chuẩn này. Một con số quá khiêm tốn.
 

Áp dụng TCVN ISO 50001:2012 chi phí năng lượng của DN sẽ giảm

Hệ thống quản lý năng lượng theo tiêu chuẩn TCVN ISO 50001:2012 được xây dựng dựa trên tiêu chuẩn quốc tế ISO 50001:2011 hướng tới việc thực hiện các chương trình năng lượng đơn giản, hiệu quả và tăng cường quản lý hơn là đầu tư máy móc và thay đổi công nghệ. Tiêu chuẩn này có thể áp dụng cho mọi loại hình tổ chức, với quy mô bất kỳ không phân biệt điều kiện địa lý, văn hóa và xã hội. Việc áp dụng thành công phụ thuộc vào cam kết của tất cả các cấp và chức năng trong tổ chức và đặc biệt là cam kết của lãnh đạo cao nhất. Tiêu chuẩn này đã được nhiều doanh nghiệp trên thế giới áp dụng.

Chia sẻ tại Hội thảo “Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng trong công nghiệp” diễn ra mới đây, ông Lê Sỹ Trung - Tổng giám đốc Công ty TNHH TUV Nord Việt Nam - cho biết, từ khi tiêu chuẩn ra đời đến nay, số lượng các DN trên thế giới áp dụng tăng liên tục theo cấp số nhân, đến nay đã có gần 7.000 DN. Tuy nhiên, tại Việt Nam con số này còn khá khiêm tốn, mới có 16 DN.

Lý giải nguyên nhân, ông Trung cho biết, Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả ra đời năm 2010 trước khi có tiêu chuẩn này. Có nghĩa là luật không viện dẫn trực tiếp đến Hệ thống quản lý năng lượng theo tiêu chuẩn TCVN ISO 50001:2012 và không buộc DN áp dụng. Hơn nữa, việc áp dụng hệ thống này yêu cầu các DN phải có cơ chế kiểm soát về số lượng năng lượng được sử dụng. Trong khi, đặc thù của các DN Việt Nam quản trị năng lượng bằng kinh nghiệm thay vì quản trị bằng số liệu, do đó, các dữ liệu, số liệu trong tiêu thụ để phân tích hiệu quả sử dụng năng lượng hầu hết không có. Và để có được số liệu có nghĩa là phải đầu tư cho việc đo đếm, đầu tư cho phân tích theo dõi. Đây thực sự là khối lượng công việc cực lớn đối với các DN.

Một nguyên nhân quan trọng nữa là do nhận thức của lãnh đạo các DN. “Nhiều DN cứ nghe đến hai chữ quốc tế là ngại không muốn theo mà lựa chọn áp dụng mô hình hệ thống quản lý năng lượng đơn giản nhất có thể và phù hợp theo luật” -ông Trung nói.

Nhiều chuyên gia cho rằng, việc áp dụng Hệ thống ISO 50001: 2012 sẽ cho hiệu quả trải rộng trên tất cả khối lượng công việc của DN, và hiệu quả cuối là chi phí sử dụng năng lượng DN sẽ bớt đi và quan trọng hơn là nó tác động đến toàn chuỗi trong và ngoài DN. Theo đó, bản thân người lao động trong DN sẽ ý thức trong việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và họ có thể mang cách thức quản lý này về áp dụng ở gia đình. Song song với đó, là tác dụng lan truyền từ DN tới khách hàng cũng như nhà cung cấp của DN.

Để tạo thành làn sóng các DN áp dụng hệ thống quản lý này, ông Trung cho rằng cần đẩy mạnh tuyên truyền luật, bên cạnh đó, để hiệu quả hơn nữa cần sự vào cuộc của cơ quan quản lý nhà nước với cơ chế bắt buộc áp dụng hoặc cơ chế khuyến khích, nếu là cơ chế khuyến khích cần có sự động viên hỗ trợ DN